فواید الحاق ایران به کنوانسیون پالرمو

دکتر صلاح الدین هرسنی* - پالرمو معاهده‌ای است که با هدف ارتقای همکاری در مبارزه با جرائم سازمان‌یافته فراملی در ۱۵ نوامبر ۲۰۰۰ میلادی (۲۵ آبان ۱۳۷۹) به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل و سپس از ۱۲ تا ۱۵ دسامبر همان سال در پالرموی ایتالیا به امضای کشورهای عضو رسید. ایران 5 بهمن 1396 با تصویب ماده ‌واحده لایحه الحاق ایران در مجلس با شروطی به عضویت این معاهده در‌آمد. الحاق ایران به این معاهده موجب شبهات و مخالفت‌ها و همچنین صف‌کشی‌هایی از سوی برخی از جریان‌های سیاسی کشور شده است. این شبهات بیشتر از همه از سوی جریان اصولگرا ابراز شد و آنان پیوستن ایران به کنوانسیون پالرمو را نه‌تنها الحاقی ذلت‌بار و نامنطبق با واقعیت بلکه اقدامی خیانت‌بار و ناقض امنیت و استقلال کشور دانسته‌اند.
اگر نیک پنداشته شود، الحاق ایران به این معاهده نه‌تنها ذلت‌بار نیست بلکه فرصتی را برای اتهام‌زدایی و تبری تهران در کمک‌های مالی به تروریسم ایجاد می‌کند. واقعیت آن است که ایران در روزگاران اخیر و مشخصا از فردای ورود ترامپ به کاخ سفید مورد بیشترین هجمه از سوی محافل غرب و جریان‌های محافظه‌کار دنیای عرب شده است. این جریان‌ها در اقدامی سازمان‌یافته و هدفمند در هر محفلی و در هر مجلسی، انگشت اصلی اتهام را در کمک به تروریسم به سوی ایران نشانه می‌روند و طرفه آن است که همکاری‌های بین‌المللی ایران در مبارزه تروریسم نتوانسته از حجم و میزان حملات و اتهام‌یابی آنان در قبال ایران بکاهد. از سوی دیگر ایران در فرصتی که با الحاق به این کنوانسیون به دست می‌آورد، قطعا نقش بیشتری را برای مبارزه با آنچه جرائم سازمان‌یافته نامیده می‌شود، ایفا خواهد کرد. واقعیت آن است که در وقت حاضر سلسله‌جرائمی همچون‌ قاچاق مواد مخدر، قاچاق انسان، قاچاق مهاجران غیرقانونی و قاچاق اموال و آثار فرهنگی و تاریخی و عواید مالی ناشی از این‌گونه جرائم می‌توانند مخاطرات را علیه امنیت ملی ایران ایجاد کنند. قطعا الحاق ایران کمک خواهد کرد که این مخاطرات به کمترین حجم و میزان خود برسد. به این ترتیب ایران با توجه به مفروضه‌های امنیت ملی خود نیازمند این همکاری‌هاست و صرف در نظر گرفتن ماهیت سیاسی نباید انگیزه‌ای برای مخالفت الحاق به این معاهده شود. در همین ارتباط پیوستن به این کنوانسیون امکان همکاری ایران را در سطح ملی و بین‌المللی برای مبارزه با پولشویی افزایش می‌دهد. لذا پیوستن به کنوانسیون در این خصوص به معنای آن است که کمترین ضعف در تمهید این مقدمات می‌تواند ابزار و اهرمی برای متهم کردن دولت ایران به سستی در رابطه با جرم پولشویی شود. بدیهی‌ترین نتیجه‌ای که در قبال این همکاری نصیب ایران می‌شود آن است که حتی ایران می‌تواند در رهگذر همکاری و مبارزه با جرائم سازمان‌یافته از جمله پولشویی بر سر برخی از موضوعات پر‌مناقشه و چالش‌زا مانند برجام از غرب امتیاز بگیرد. به این ترتیب و با فوایدی که از رهگذر الحاق به پالرمو نصیب ایران می‌شود نیاز‌ی به مخالفت‌ها نیست و نباید آن را زمینه‌سازی برای برجام منطقه‌ای و ابزاری نرم برای تفوق نظام سلطه بر ایران دانست.
* مدرس علوم سیاسی و روابط بین‌الملل
S.Harsani.k@gmail.com